Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa có văn bản gửi Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM trả lời kiến nghị của cử tri về việc xin lỗi oan sai.
Trước đó, cử tri đề nghị “các cơ quan, đơn vị nơi có những cán bộ gây ra oan sai cần phải có biện pháp bắt buộc những cán bộ, nhân viên ngoài phải bồi thường theo quy định, bị xử lý kỷ luật còn phải trực tiếp xin lỗi, nhận lỗi với dân tránh tình trạng buổi lễ xin lỗi chỉ là hình thức và không tạo niềm tin cho người dân vào công lý”.
Tiếp nhận đề nghị trên, Chánh án TAND tối cao trả lời các vấn đề về kỷ luật, trách nhiệm bồi hoàn đối với các cán bộ gây oan sai. Ngoài ra là vấn đề bồi thường thiệt hại, phục hồi danh dự cho người bị oan được pháp luật quy định rất chặt chẽ và được các cơ quan liên quan thực hiện nghiêm túc, có trách nhiệm.
Theo quy định của pháp luật và thực tiễn trong thời gian qua cho thấy những người tiến hành tố tụng gây ra án oán sai mà do lỗi cố ý đều bị xem xét, xử lý bằng biện pháp hình sự. Cụ thể hành vi này có dấu hiệu của các tội tương ứng như các tội làm sai lệch hồ sơ vụ án, dùng nhục hình và ra quyết định trái pháp luật.
Quá trình giải quyết các vụ án này luôn được tiến hành thận trọng, khách quan và nghiêm minh, xét xử công khai. Bản án, quyết định được đăng tải trên trang điện tử của TAND Tối cao.
Người thi hành công vụ gây oan sai mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải kiểm điểm, xử lý kỷ luật nghiêm khắc. Trường hợp thiếu tinh thần trách nhiệm hoặc do năng lực yếu kém thì phải bị miễn nhiệm, cách chức hoặc không được bổ nhiệm lại chức danh tư pháp.
Về trách nhiệm bồi thường, Chánh án TAND tối cao cũng đề cập người thi hành công vụ có lỗi cố ý phải hoàn trả toàn bộ số tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị oan. Người có lỗi vô ý phải hoàn trả 30-50 tháng lương của người đó tại thời điểm có quyết định hoàn trả.
“Tính nghiêm khắc trong xử lý các tổ chức, cá nhân gây oan sai còn thể hiện trong việc phục hồi danh dự cho người bị oan. Việc phục hồi danh dự được thực hiện bằng cả 2 hình thức trực tiếp và đăng báo xin lỗi, cải chính công khai.” - Chánh án nêu rõ.
Buổi trực tiếp xin lỗi công khai có sự tham dự của nhiều thành phần. Đó là người bị thiệt hại, người bảo vệ quyền lợi, cha mẹ và con của người bị thiệt hại. Đại diện UBND cấp xã nơi người bị thiệt hại cư trú; địa diện cơ quan, tổ chức nơi người thiệt hại làm việc, học tập; đại diện lãnh đạo cơ quan quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại. Ngoài ra còn cò đại diện lãnh đạo cơ quan tiến hành tố tụng có liên quan; các cơ quan thông tấn báo chí…
Nội dung văn bản cải chính công khai, lời xin lỗi thể hiện sự nhận thức rõ về những sai phạm và hậu quả của sai phạm do người thi hành công vụ thuộc thẩm quyền quản lý của mình gây ra.
Thay mặt Nhà nước, đại diện lãnh đạo các cơ quan làm oan xin lỗi người bị thiệt hại, gia đình và người thân của người bị thiệt hại, cơ quan, tổ chức và nhân dân; đồng thời cam kết xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật người thi hành công vụ đã có hành vi gây thiệt hại.
Các buổi xin lỗi công khai đều được truyền thông rộng rãi, thể hiện rõ sự nghiêm túc của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong việc nhận thức rõ trách nhiệm và mong muốn khắc phục những sai sót đã xảy ra và tránh những vụ việc tương tự xảy ra trong tương lai.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình cảm ơn những góp ý của cử tri và Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM đối với công tác của toà án nói riêng và cơ quan tố tụng nói chung.
